Yaşa göre hemogram değerleri nasıl değişir?

Hemogram, kanınızdaki hücreleri ve bu hücrelerin bazı özelliklerini ölçen bir kan testidir. Genel sağlık durumunuzu değerlendirmek, enfeksiyon, anemi (kansızlık), lösemi gibi birçok hastalığın teşhisine yardımcı olmak için sıkça kullanılan bir tarama testidir. Temel olarak üç tür hücreyi inceler:

• Kırmızı Kan Hücreleri (Eritrositler): Vücuda oksijen taşır.
• Beyaz Kan Hücreleri (Lökositler): Enfeksiyonlarla savaşır.
• Kan Pulcukları (Trombositler): Kanın pıhtılaşmasını sağlar.

Hemogram değerleri, bir bireyin yaşam döngüsü boyunca dinamik bir şekilde değişiklik gösterir. Bu değişimler özellikle yenidoğan, çocukluk ve yaşlılık dönemlerinde belirgindir. Aşağıda, yaş gruplarına göre genel eğilimler bulunmaktadır.Unutulmamalıdır ki, bu değerler genel referans aralıklarıdır ve laboratuvarlar arasında küçük farklılıklar olabilir.

Bu dönem, hemogram değerlerinin en yüksek olduğu ve en hızlı değiştiği evredir.

• Kırmızı Kan Hücreleri (RBC, Hemoglobin, Hematokrit): Doğumda oldukça yüksektir. Bu, anne karnındaki düşük oksijen ortamına bir adaptasyondur. Doğumdan sonraki ilk birkaç hafta içinde hızla düşer ve bir miktar stabilize olur.
• Beyaz Kan Hücreleri (WBC): Doğumda çok yüksektir (erişkin değerlerinin neredeyse iki katı) ve ilk haftalarda hızla azalır. Lenfosit sayısı baskındır.
• Trombositler (PLT): Yenidoğanlarda erişkinlerle benzer seviyelerdedir.

Bu uzun dönemde değerler yavaş yavaş erişkin seviyelerine yaklaşır.

• Kırmızı Kan Hücreleri: "Fizyolojik anemi" olarak adlandırılan, 2-3 aylıkken görülen bir hemoglobin düşüşü yaşanır. Daha sonra yavaş yavaş artarak çocukluk boyunca erişkin değerlerine doğru ilerler. Demir eksikliği bu dönemde sık görülen bir anemi nedenidir.
• Beyaz Kan Hücreleri: Toplam WBC sayısı erişkinlere göre hafif yüksek olabilir. Özellikle lenfosit sayısı, yaklaşık 4-6 yaşına kadar nötrofil sayısından daha fazladır (bu durum erişkinlerde tam tersidir).
• Trombositler: Yaşam boyu nispeten sabit kalır.

Bu dönemde hemogram değerleri genellikle erişkin referans aralıklarına ulaşmış olur. Cinsiyet farklılıkları da bu dönemde belirginleşmeye başlar.

• Kırmızı Kan Hücreleri: Erkeklerde testosteron hormonunun etkisiyle kırmızı kan hücresi üretimi (eritropoez) artar. Bu nedenle, ergenlikten sonra erkeklerde hemoglobin ve hematokrit değerleri kadınlara göre daha yüksektir.
• Beyaz Kan Hücreleri ve Trombositler: Erişkin değerlerine tamamen ulaşmıştır.

Değerler bu dönemde en stabil halindedir. Referans aralıkları cinsiyete göre ayrılır.

• Kadınlarda: Adet dönemlerindeki kan kaybı nedeniyle hemoglobin değerleri erkeklere kıyasla daha düşük olabilir. Gebelikte ise, kan hacminin artmasına bağlı olarak hemodilüsyon (kanın sulanması) görülür ve hemoglobin, hematokrit değerleri düşük çıkabilir. Bu fizyolojik bir durumdur.
• Erkeklerde: Kadınlara göre daha yüksek hemoglobin ve hematokrit değerleri beklenir.

Yaşlanma ile birlikte bazı hafif değişiklikler gözlemlenebilir.

• Kırmızı Kan Hücreleri: Bazı çalışmalar, ileri yaşlarda hafif bir hemoglobin düşüşü olabileceğini göstermektedir. Ancak bu, "yaşlanmanın doğal bir sonucu" olarak kabul edilmez. İleri yaşta görülen anemi mutlaka araştırılmalı ve altta yatan bir hastalık (kronik hastalık, böbrek yetmezliği, beslenme bozukluğu vb.) olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Beyaz Kan Hücreleri: Kemik iliğinin rezervi azalabileceğinden, enfeksiyonlara karşı beyaz kan hücresi yanıtı daha zayıf olabilir.
• Trombositler: Genellikle önemli bir değişiklik göstermez.