Hemogram (Tam Kan Sayımı) Nedir?
Hemogram, kan hücrelerinin sayısını, oranlarını ve bazı fiziksel özelliklerini ölçen kapsamlı bir kan testidir. Genel sağlık durumunun değerlendirilmesi, enfeksiyon, anemi, kanama bozuklukları ve diğer birçok hastalığın teşhisinde sıklıkla kullanılır. Hemogram sonuçları üç ana bileşenden oluşur: kırmızı kan hücreleri (eritrositler), beyaz kan hücreleri (lökositler) ve trombositler.
Hemogramda Dikkat Edilmesi Gereken Temel Parametreler
- Kırmızı Kan Hücreleri (Eritrositler) ile İlgili Parametreler:
- RBC (Kırmızı Kan Hücresi Sayısı): Kandaki toplam kırmızı kan hücresi miktarını gösterir. Düşüklüğü anemi, yüksekliği ise polisitemi (kanda aşırı hücre bulunması) gibi durumlara işaret edebilir.
- Hemoglobin (Hgb): Kırmızı kan hücrelerinde bulunan, oksijeni taşıyan proteindir. Anemi tanısında en kritik parametrelerden biridir. Düşük hemoglobin değeri aneminin en net göstergesidir.
- Hematokrit (Hct): Kanın hacimsel olarak ne kadarının kırmızı kan hücrelerinden oluştuğunu ifade eden yüzdedir. Hemoglobin gibi anemi ve hidrasyon durumunun değerlendirilmesinde kullanılır.
- MCV (Ortalama Hücre Hacmi): Kırmızı kan hücrelerinin ortalama büyüklüğünü gösterir. Anemilerin sınıflandırılmasında (mikrositik, normositik, makrositik) kullanılır.
- MCH (Ortalama Hücre Hemoglobini): Her bir kırmızı kan hücresinde bulunan ortalama hemoglobin miktarıdır.
- MCHC (Ortalama Hücre Hemoglobin Konsantrasyonu): Bir kırmızı kan hücresindeki hemoglobin konsantrasyonunun ortalamasıdır.
- RDW (Eritrosit Dağılım Genişliği): Kırmızı kan hücrelerinin boyutlarındaki değişkenliği (dağılım aralığını) gösterir. Demir eksikliği anemisi gibi durumlarda yükselebilir.
- Beyaz Kan Hücreleri (Lökositler) ile İlgili Parametreler:
- WBC (Beyaz Kan Hücresi Sayısı): Kandaki toplam beyaz kan hücresi miktarıdır. Enfeksiyon, inflamasyon, alerji, lösemi gibi durumlarda yükselebilir (lökositoz); bazı viral enfeksiyonlar, kemik iliği hastalıkları veya otoimmün bozukluklarda ise düşebilir (lökopeni).
- Lökosit Formülü: Beyaz kan hücrelerinin alt tiplerinin yüzdelik ve mutlak sayılarını gösterir. Bu alt tipler şunlardır
- Nötrofiller: Bakteriyel enfeksiyonlarda genellikle artar.
- Lenfositler: Viral enfeksiyonlarda ve bazı kronik hastalıklarda artabilir.
- Monositler: Kronik enfeksiyonlar ve inflamatuar durumlarda yükselebilir.
- Eozinofiller: Alerjik reaksiyonlar ve parazitik enfeksiyonlarda artış gösterebilir.
- Bazofiller: Nadir görülen bazı alerjik reaksiyonlar ve inflamatuar durumlarla ilişkilidir.
- Trombositler (Plateletler) ile İlgili Parametreler:
- PLT (Trombosit Sayısı): Kanın pıhtılaşmasında görev alan hücrelerin sayısıdır. Düşüklüğü (trombositopeni) kanama riskini artırırken, yüksekliği (trombositoz) pıhtı oluşumu riskini artırabilir.
- MPV (Ortalama Trombosit Hacmi): Trombositlerin ortalama büyüklüğünü gösterir. Genç ve daha aktif trombositlerin varlığına işaret edebilir.
Sonuçlar Nasıl Değerlendirilmelidir?
- Hemogram sonuçları her zaman bir doktor tarafından değerlendirilmelidir.
- Sonuçlar, laboratuvarın kullandığı cihaz ve yöntemlere göre değişiklik gösterebilen "referans aralıkları" ile karşılaştırılır.
- Anormal bir değer her zaman ciddi bir hastalık anlamına gelmez. Geçici enfeksiyonlar, stres, dehidrasyon gibi durumlar da sonuçları etkileyebilir.
- Doktorunuz, hemogram sonuçlarınızı şikayetleriniz, fizik muayene bulgularınız ve diğer test sonuçlarınızla birlikte yorumlayarak bir teşhis koyacak veya ek tetkikler isteyecektir.
Önemli Uyarı
Bu bilgiler genel bir rehber niteliğindedir. Hemogram sonuçlarınızın kesin değerlendirmesi ve yorumlanması mutlaka bir sağlık uzmanı (doktor) tarafından yapılmalıdır. Kendi kendinize teşhis koymaya çalışmak yanıltıcı olabilir ve doğru tedavinin gecikmesine neden olabilir. |
